Μια τρομακτική προειδοποίηση από την Πορτογαλία

Γιατί τα οικονομικά προβλήματα μιας σχετικά άγνωστης πορτογαλικής τράπεζας έστειλαν ένα ρίγος μέσω των αγορών σε όλο τον κόσμο; Συνέβη χθες, καθώς οι αγορές μετοχών υποχώρησαν ραγδαία όταν «έμαθαν» ότι η μητρική εταιρεία της Banco Espírito Santo που εδρεύει στη Λισαβόνα δεν πλήρωσε βραχυπρόθεσμο χρέος που έληγε. Αυτό που τρομάζει τους επενδυτές είναι ο κίνδυνος ενός φαύλου κύκλου. Αυτού του φαύλου κύκλου στον οποίο οι προβληματικές τράπεζες στρέφονται στην κυβέρνηση για στήριξη, αποστραγγίζοντας τα δημόσια οικονομικά, που με τη σειρά τους παίρνουν μαζί τους τις τράπεζες στο βούρκο. Ήταν ο φόβος που επισκίασε όλους τους άλλους τις χειρότερες ημέρες της κρίσης χρέους στην Ευρώπη. Και παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την αποκλιμάκωση της κρίσης, «οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν κάνει ελάχιστα για να αποδυναμώσουν τον καταδικαστικό κρίκο μεταξύ τραπεζών και κρατών στην περιφέρεια της Ευρωζώνης», λέει η Jennifer McKeown, οικονομολόγος της Capital Economics στο Λονδίνο. Οι επενδυτές στέλνουν μήνυμα ότι κατανοούν τον κίνδυνο πάρα πολύ καλά: οι αποδόσεις του πορτογαλικού δημόσιου χρέους αυξήθηκαν απότομα τις τελευταίες ημέρες με «φόντο» τις ανησυχίες σχετικά με την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος της χώρας. Την ανιούσα έχουν πάρει επίσης οι αποδόσεις των ομολόγων σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία. Πατώντας πλέον πιο γερά στα πόδια της μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, η Πορτογαλία έγινε πρόσφατα η δεύτερη χώρα της Ευρωζώνης που βγήκε από το πρόγραμμα διάσωσης του 2011 που δημιουργήθηκαν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αλλά ο δρόμος που έχει να διανύσει είναι μακρύς για να μειώσει το χρέος της ύψους 214 δισ. ευρώ, το τρίτο μεγαλύτερο της Ευρωζώνης ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται είναι μια δαπανηρή τραπεζική διάσωση. Η κεντρική τράπεζα της χώρας λέει ότι πήρε τα μέτρα της «για να αποφευχθεί ο κίνδυνοι μετάδοσης» από την Espírito Santo, αλλά οι αγορές δεν το χαύουν. «Σφυροκόπησαν» τις μετοχές σε όλη την Ευρώπη, στέλνοντας τις τραπεζικές μετοχές στο χαμηλότερο τους επίπεδο για φέτος. Η διαπραγμάτευση της μετοχής της Espírito Santo ανεστάλη χθες, αφού είχε χάσει σχεδόν το 20% της αξίας της. «Τα οικονομικά πρόβληματα της Espirito Santo πυροδότησαν ανησυχίες για την υγεία άλλων τραπεζών της περιφέρειας της Ευρωζώνης αλλά και για τους μηχανισμούς που επεξεργάζονται οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για το χειρισμό των προβληματικών τραπεζών της περιοχής», έγραψε στους πελάτες του ο Jim Reid, στρατηγικός αναλυτής της Deutsche Bank (DB). Η αδυναμία στην περιφέρεια μπορεί να μην φαινόταν τόσο τρομακτική εάν η υπόλοιπη Ευρώπη τα πήγαινε μια χαρά -αλλά δεν τα πάει. Απογοητευτικά νούμερα εξακολουθούν να καταφθάνουν από τις μεγάλες οικονομίες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των χθεσινών στοιχείων για τη γαλλική βιομηχανική παραγωγή που έδειξαν ότι συρρικνώθηκε σε ποσοστό 1,7% το Μάιο, ενώ η ιταλική παραγωγή υποχώρησε 1,2%. Ακόμη και η Γερμανία δείχνει να πιέζεται. Οι χώρες της Ευρωζώνης έχουν δημιουργήσει μια νέα τραπεζική ένωση που στόχο έχει να επιμερίσει το κόστος της διάσωσης τραπεζών μεταξύ τους, ωστόσο τα μέτρα που έχουν μέχρι στιγμής τεθεί σε ισχύ δεν το φροντίζουν αυτό, μεταφέροντας το βάρος στις εθνικές κυβερνήσεις –και αφήνοντας περιθώρια για το σενάριο του φαύλου κύκλου. capital.gr