«Ρεσιτάλ» ποντιακής λύρας και καλλιφωνίας των αδελφών Τσαχουρίδη στο Αρχαίο Θέατρο του Δίου

Ρεσιτάλ στην ποντιακή λύρα και την καλλιφωνία, με συνοδεία πλήθους άλλων οργάνων, έδωσαν την

Τετάρτη 27 Αυγούστου 2014 οι αδερφοί Τσαχουρίδη στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Ολύμπου στο Δίον.

Η αδελφική φωνή των Ματθαίου και Κώστα Τσαχουρίδη ήχησε και αντήχησε σ’ όλο το Αρχαίο Θέατρο. Μας είχαν υποσχεθεί «μουσικό ταξίδι υψηλής αισθητικής συγκίνησης…. Για μια και μόνο συναυλία που καταργεί τα καθιερωμένα μουσικά όργανα». 

Πράγματι, ο Ματθαίος επέδειξε τη δεξιοτεχνία του στην ποντική λύρα και ανέδειξε τις δυνατότητες του μουσικού αυτού οργάνου, «τις απεριόριστες μουσικές τεχνικές του, ενός μουσικού οργάνου συμβόλου για τον ποντιακό ελληνισμό». «Ένα μικρό οργανάκι το οποίο, όμως, μπορεί να κυριαρχήσει και να οδηγήσει μία ολόκληρη ορχήστρα στις μουσικές γειτονιές του κόσμου», για να δανειστούμε τα λόγια του μεγάλου αδελφού. Γιατί η λύρα μπορεί να μετασχηματίζεται σε βιολί ή βιόλα «σε μικρές συχνότητες», βιολοντσέλο «λόγω της βιολοειδούς κατασκευής του ως οργάνου», που παραπέμπει σε όργανα της μεσαιωνικής Ευρώπης μια της Μέσης Ανατολής. Ο ίδιος τη βλέπει κατά κάποιον τρόπο σαν ένα «τρίχορδο βιολί με πολλές μουσικές δυνατότητες. Αυτή είναι και η φιλοδοξία τους: «ψυχή και σώμα θα αναδείξουμε… αυτό που μας παραδόθηκε και που υπηρετούμε με σεβασμό».

Όσο για τη φωνή του Κωνσταντίνου, του μικρού αδελφού, «το καμάρι» του μεγάλου, με τις δυνατότητές του  ως τενόρου «μπορεί και ελίσσεται μεταξύ κλασικού και παραδοσιακού μουσικού ρεπερτορίου, παντρεύοντας και αγκαλιάζοντας με τη φωνή του  ένα παγκόσμιο μουσικό ρεπερτόριο με μία σπάνια μοναδικότητα». Η «οικουμενική» φωνή του Κωνσταντίνου σε άριστη συνεργασία με την «οικουμενική» δυνητική διάσταση της λύρας θα καλύψουν στο χρονικό διάστημα μιας συναυλίας ένα «οικουμενικό» ρεπερτόριο: τραγούδια ποντιακά και ηπειρώτικα, ευφραίνοντας την καρδιά και των δύο παππούδων τους, Luciano Pavarotti, μουσική της Ινδίας και του Αφγανιστάν, παραδοσιακή μουσική της κεντρικής Ασίας, των Οθωμανών και των Αράβων, μουσική κλασική όπερα και και και …. .

Στην Ευρώπη γνώρισαν τους μουσικούς πολιτισμούς του κόσμου αλλά και συνειδητοποίησαν τον πλούτο της ελληνικής μουσικής: «στη βρετανική πρωτεύουσα… πέρα από τις συναντήσεις μας και τις παραστάσεις μας με διάφορους μουσικούς πολιτισμούς ανά τον κόσμο… γνωρίζουμε περισσότερο τον πλούτο της ελληνικής  μουσικής αλλά και του ελληνισμού ως ιδέα αξεπέραστη, ως ιδέα οικουμενική».

Παράλληλα με το παγκόσμιο μουσικό ρεπερτόριο, ακούστηκαν και συνθέσεις από την καινούργια τους δισκογραφία, όπως το «Οι Μέρες φεύγουν ... κι ο χρόνος πάλι κλέβει τις χαρές μου», αλλά και παλιές όπως του Μίκη Θεοδωράκη: «Δακρυσμένα μάτια νυσταγμένοι κήποι, όνειρα κομμάτια, ας ήτανε να ζω στους μεγάλους δρόμους κάτω απ’ τις αφίσες στα χιλιάδες χρώματα ας ήταν να βρεθώ», του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου «Με τα μάτια κλειστά: Και σε παίρνω αγκαλιά με τα μάτια κλειστά πώς γεννάει στο σκοτάδι η λύπη χαρά».

Παρεμβάλλεται ένα πολυφωνικό της Βόρειας Ηπείρου, η ερμηνεία του οποίου ήταν μονολεκτικά καταπληκτική: «Τι κακό έκανα ο καημένος και με λένε όλοι φονιά. Μήνα σκότωσα κανένα μήνα φίλησα καμιά. Κάπου εδώ στη γειτονιά μας αγαπώ και ‘γω μια νιά, τ’ όνομά της δεν το ξέρω Ρούσσα Δάφνη για Μηλιά, τη γενιά της δεν θυμάμαι Τούρκα είναι για Ρωμιά. Κι αν πεθάνω σας το λέω σαν με θάψετε σάβανο να σαβανώστε το πουκαμισάκι της και νερό για να με πλύντε δάκρυ απ' τα μάτια της». Σας το παρέθεσα ολόκληρο, γιατί τέτοια τραγούδια τ’ απολαμβάνεις με όλες σου τις αισθήσεις!

Στον Στέλιο Καζαντζίδη μας πήγε το επόμενο που σε μουσική Χρήσου Νικολόπουλου συνεχίζει να μας φωνάζει «Υπάρχω» και: «Υπάρχω κι όσο υπάρχεις θα υπάρχω… κι ας βαδίζουμε σε δρόμους χωριστούς» και στον Σταμάτη Κραουνάκη «Αυτή η νύχτα μένει αιώνες παγωμένη, που δυο ψυχές δεν βρήκαν καταφύγιο κι ήρθαν στον κόσμο ξένοι και καταδικασμένοι να ζήσουν έναν έρωτα επίγειο» και στον Μίμη Πλέσσα «Όλα δικά σου μάτια μου κι ο πόνος σου δικός μου» και με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου «Τα μάτια μου στα μάτια σου και τ’ άστρο πάνωθέ μου. Αχ, να μην τέλειωνε ποτέ η ώρα ετούτη, θεέ μου!».

Και πολλά πολλά ήταν τα ποντιακά ακούσματα, των οποίων τα στοιχεία –καθότι αμύητη στα ποντιακά- δεν μπόρεσα να βρω. Και ήταν τόσο δυνατά που κυριολεκτικά ξεσήκωσαν το τελευταίο τέταρτο όλο το κοινό.

Ο πρόεδρος του Οργανισμού Φεστιβάλ Ολύμπου επαίνεσε με τον λόγο του τους δύο καλλιτέχνες και την ορχήστρα τους και παρουσίασε τον προσκεκλημένο σεβασμιώτατο Μητροπολίτη κ.κ. Γεώργιο, ο οποίος, δηλώνοντας ιδιαίτερα συγκινημένος, μίλησε για τη πολύχρονη γνωριμία του με τους «Τσαχουρίδηδες» όπως τους λένε στην ιδιαίτερη πατρίδα των καλλιτεχνών τη Βέροια, για την υποτροφία που δόθηκε από την τότε Μητρόπολη στα δυο αδέρφια και «έπιασε τόπο» και τη γενικότερη πορεία τους, ακαδημαϊκή και καλλιτεχνική. Τίμησε, λοιπόν, τους δύο ταλαντούχους αδερφούς καθώς και τον πρόεδρο του Οργανισμού του Φεστιβάλ Ολύμπου προσφέροντας το μετάλλιο που η Ιερά Μητρόπολις εξέδωσε με την ευκαιρία της ενθρονίσεώς του, ένα μετάλλιο συλλεκτικό, το οποίο από τη μια πλευρά φέρει τη μορφή της Αγίας Αικατερίνης, της πολιούχου της Κατερίνης, από την οποία άλλωστε και η πόλη πήρε το όνομά της, και από την άλλη πλευρά έχει τα στοιχεία της τελετής.

Οι αδερφοί Τσαχουρίδη, στη στερεότυπη πλέον επιταγή του κοινού «και άλλο και άλλο» αποχαιρέτισαν επιδεικνύοντας τα ακουστικά λικνίσματα της λύρας τους και ερμηνεύοντας στην ποντιακή διάλεκτο «Πέντε οσπίτεα έχτισα, Κι ας ολεα ξεσπιτούμαι, Πρόσφυγας είμαι ασο κουνίμ, Θεέμ θα παλαλλούμε. Πατρίδα μ αραεύω σε, Άμον καταραμένος, Σα ξένα είμαι Έλληνας, Και σην Ελλάδαν ξένος».

Ανατολή και δύση, παρόν και παρελθόν, ήχοι παραδοσιακοί και μοντέρνοι σε ένα  σταυροδρόμι μουσικών συναντήσεων.  Όπως και οι ίδιοι είχαν πει σε κάποια τους συνέντευξη «Η μουσική είναι μία, επτά νότες στην Ανατολή και επτά στη Δύση».

Ήταν μια βραδιά αλλιώτικη, μια μουσική συνεύρεση απρόβλεπτη!

Η Ταυτότητα της παράστασης:
Μουσικοί: Αντώνης Σαρακατσιάνος (πιάνο – πλήκτρα), Αθανάσιος Σωτηριάδης (πλήκτρα – σάζι), Ιωάννης Γκαντίδης (πλήκτρα – ακορντεόν), Ιμπραήμ Ιμπραήμογλου (κρουστά), Γεώργιος Κορτσινίδης (τύμπανα – κρουστά – ποντιακό νταούλι), Ιωάννης Διαμαντίδης (κιθάρες), Παναγιώτης Βασίλογλου-Γκάνης (ηλεκτρικό κόντρα μπάσο), Κωνσταντίνος Τσαχουρίδης (φωνή, πιάνο), Ματθαίος Τσαχουρίδης (ποντιακή λύρα, ουζμπέκικη λύρα, αφγανικό ρεμπάμπ, αραβικό ούτι, βιολί, περσική λύρα, λαούτο, μπουζούκι, Σολίστ/ Κώστας Αναστασιάδης (τύμπανα, ινδική τάμπλα), Ματθαίος και Κωνσταντίνος Τσαχουρίδης  «Ψυχή και Σώμα».