ΑΜΦΙΠΟΛΗ: Πιο κοντά στην αποκάλυψη

Στην εκτίμηση ότι το αργότερο έως σήμερα θα φανεί η ύπαρξη ή μη ενός τρίτου προσώπου στο μοναδικής τέχνης ψηφιδωτό που αποκάλυψε η ανασκαφική ομάδα στον τάφο της Αμφίπολης προχώρησε η γενική γραμματέας του υπ. Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Μιλώντας στην πρωινή εκπομπή του Σκάι «Πρώτη γραμμή» η κ. Μενδώνη είπε πως ίσως δίπλα στο γενειοφόρο άνδρα, που απεικονίζεται στο ψηφιδωτό στο ταφικό μνημείο της Αφίπολης, βρίσκεται ακόμα μία μορφή που θα μπορούσε να μαρτυρήσει σε ποιον ανήκει ο τάφος. Η ίδια τόνισε: «Είναι γνωστό πως στον συγκεκριμένο λόφο, στον λόφο Καστά, έχουν βρεθεί ταφές και τα παλαιότερα χρόνια, άρα γνωρίζουμε πως βρισκόμαστε στον χώρο ενός αρχαίου νεκροταφείου»
Σχετικά με το πότε θα ολοκληρωθούν οι ανασκαφικές εργασίες είπε πως δεν το γνωρίζει, ωστόσο «το μνημείο αποκαλύπτεται με γοργούς ρυθμούς» όπως είπε χαρακτηριστικά. Υπενθύμισε επίσης πως πρόκειται για μια ανασκαφή που θα συζητηθεί για πάρα πολλά χρόνια και αναμένεται να απασχολήσει μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας.
Η κυρία Μενδώνη, σε ερώτηση για το ποιος μπορεί να έχει ταφεί στην Αμφίπολη, δήλωσε πως είναι νωρίς ακόμα «και δεν θέλω να κάνω υποθέσεις, ωστόσο μπήκα στον πειρασμό να πω ότι μία ενδεχόμενη αναπαράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης παραμέμπει σε μακεδονικό τύμβο. Βέβαια, όλα αυτά είναι υποθεσεις και εμείς πρέπει να μένουμε στα δεδομένα». Δεν είναι σαφές αν υπάρχει και πέμπτη αίθουσα, ανέφερε η γ.γ. του ΥΠΠΟ.

Δάφνη Αγγελίδου, ζωγράφος, αν. καθηγήτρια στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στο εργαστήριο του Ψηφιδωτού 

Οι υποστυλώσεις έχουν μεταφερθεί, η ανασκαφή στο ψηφιδωτό τελειώνει και θα ακολουθήσει η έρευνα στον επόμενο θάλαμο. Ταυτοχρόνως θα απελευθερωθεί και η είσοδος προς τον τέταρτο θάλαμο και οι αρχαιολόγοι θα δουν τι υπάρχει πίσω από το θύρωμα και αν θα εντοπιστεί και εκεί πόρτα.
Οσον αφορά την προβολή της Ελλάδας στα διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η κυρία Μενδώνη υποστήριξε: «Με τις αποκαλύψεις της Αμφίπολης αλλάζει η εικόνα της Ελλάδας προς τα έξω και είναι πάρα πολύ σημαντικό η Ελλάδα να απασχολεί τον Τύπο για τον πολιτισμό της».
Απόδειξη το CNN, με ένα εκτενές και διθυραμβικό άρθρο προσπαθεί να εστιάσει στην επίδραση που έχουν για τη χειμαζόμενη Ελλάδα οι ανακαλύψεις στην Αμφίπολη και πόσο αυτές μπορούν να προσφέρουν μια χείρα βοηθείας, ενώ συνδυάζει όσα έρχονται στο φως, τόσο με την οικονομική κατάσταση της χώρας όσο και με το αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και την επίσκεψη Αλαμουντίν στην Αθήνα.
Οπως σημειώνει το άρθρο, «όσο οι ειδικοί προσπαθούν να δουν την καρδιά αυτής της περίπλοκης και λεπτής δομής, οι ανασκαφικές εργασίες αποκάλυψαν ένα τεράστιο ψηφιδωτό δάπεδο, μήκους 4,5 και πλάτους 3 μέτρων, γεμάτο μικροσκοπικά μαρμαράκια, λευκά, μπλε, κόκκινα, μαύρα και κίτρινα». Και συνεχίζει την καταγραφή των μέχρι τώρα θαυμαστών ευρημάτων.

«Τα δυνατά χαρτιά»
«Υπάρχει πολιτιστικός πλούτος στην Ελλάδα και δεν αρνείται κανείς ότι οι αρχαιότητες είναι από τα πιο δυνατά χαρτιά της χώρας, και με τον τουρισμό να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εσόδων μετά τη ναυτιλία. Και θα το προωθήσει περισσότερο», σημειώνει το CNN. Και συνεχίζει: «Λίγες ημέρες πριν, σε παρουσίαση στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, επιβεβαιώθηκε από τους ειδικούς ότι τα οστά που βρέθηκαν στον τάφο της Βεργίνας είναι του βασιλιά Φιλίππου Β', πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Οσο η Ελλάδα κοιτά στο παρελθόν της για να κάνει βήματα μπροστά σε έναν καιρό κρίσης, ετοιμάζεται να επαναφέρει στο προσκήνιο ένα πολιτιστικό μπρα ντε φερ: την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι αφαιρέθηκαν παράνομα και ζητά τον επαναπατρισμό τους».
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@pegasus.gr
 
Ψηφιδωτό με τεχνική γεμάτη δεξιοτεχνία
«Zωγραφική για την αιωνιότητα». Αυτό είναι το όνομα με το οποίο ένας ιστορικός χαρακτήρισε το μέσο του ψηφιδωτού, βασιζόμενος στο ότι πολλά έργα, ελληνιστικά και ρωμαϊκά, είναι γνωστά μόνο από τα αντίγραφά τους σε ψηφιδωτό. Αυτή η αρχαία τέχνη με τα καταπληκτικά επιτεύγματά της έχει τους δικούς της όρους και δεν «αντιγράφει» απλώς τη ζωγραφική, αλλά η διαχρονικότητα του μέσου παραμένει και είναι τόσο γοητευτική...
Με την εύρεση του ψηφιδωτού δαπέδου στην Αμφίπολη διαπιστώνω με μεγάλη μου ευχαρίστηση ότι για άλλη μια φορά το ψηφιδωτό σαν μέσο εκφράζει μια ολόκληρη εποχή. Η κεντρική παράσταση, που απεικονίζει με θαυμάσιο τρόπο το άρμα με τα δύο καλοσχεδιασμένα άσπρα άλογα, τον γενειοφόρο άντρα και τον θεό Ερμή ως ψυχοπομπό, καθώς και τα διακοσμητικά στοιχεία που πλαισιώνουν τη σύνθεση φανερώνουν μια εξαίρετη αισθητική άποψη και μια γεμάτη δεξιοτεχνία τεχνική.
Συνήθως στα ψηφιδωτά δάπεδα, επειδή πατιούνται, δεν πρέπει να δημιουργείται η ψευδαίσθηση του βάθους, έτσι οι κεντρικές φιγούρες στέκονται στην επιφάνεια σαν να αιωρούνται στο κενό. Η μάχη μεταξύ επιπέδου και βάθους δημιουργεί μια ισορροπία μεταξύ τους και αυτό είναι ένα σημείο τελειότητας.
Δεδομένου ότι η ανασκαφή είναι σε εξέλιξη, είναι πολύ νωρίς για να τεκμηριωθούν οποιαδήποτε στοιχεία και μπορούμε να σταθούμε μόνο στην αισθητική απόλαυση που μας προσφέρει η αρχαία τέχνη του ψηφιδωτού και να κατατάξουμε το έργο στην τεράστια κληρονομιά του παρελθόντος.
Αυτή η αρχαία τέχνη σήμερα είναι στην πραγματικότητα και η πιο σύγχρονη, γιατί από την ίδια τη φύση της έχει στενή συνάφεια με τους σύγχρονους ρυθμούς και ο σημερινός κόσμος αναπτύσσει και εφαρμόζει τις δυνατότητές της. Το ψηφιδωτό καλλιεργεί την απλοποίηση, το φορμάρισμα και την εκφραστική δύναμη. Οι σκληρές επιφάνειες με τις χρωματιστές ψηφίδες προσθέτουν και πάλι χρώμα στην καθημερινή ζωή μας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, καθώς ο κόσμος μας αποτελεί ένα τεράστιο ψηφιδωτό από διαφορετικές εθνότητες, θρησκείες και απόψεις.
Προσωπικά, βλέποντας να έρχονται στο φως περισσότερα επιτεύγματα του αρχαίου ψηφιδωτού, νιώθω ικανοποίηση που έχω επιλέξει να υπηρετώ την τέχνη του ψηφιδωτού, κρατώντας πάντα ως βάση πολύτιμα στοιχεία που μας διδάσκει η τέχνη της αρχαιότητας.
Δάφνη Αγγελίδου, ζωγράφος, αν. καθηγήτρια στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στο εργαστήριο του Ψηφιδωτού

ΕΘΝΟΣ